واکاوی میزان انطباق راهبردهای مدیریت کشاورزی با تغییر اقلیم: مطالعه موردی استان فارس

بخش کشاورزی نقش مهمی در تأمین امنیت غذایی و کاهش فقر دارد اما تغییر اقلیم، این بخش را با چالشی اساسی مواجه ساخته است. پیش‌بینی‌ها نیز نشانگر تشدید روند تغییر اقلیم در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران است؛ بنابراین افزایش ظرفیت سازگاری و رویکرد به راهبردهای کاهنده تغییر اقلیم ضروری است. این پژوهش با هدف بررسی میزان انطباق راهبردهای مدیریت کشاورزی با تغییر اقلیم و شناخت موانع انطباق راهبردها با کشاورزی اقلیم-هوشمند انجام شده است. داده‌های مورد نیاز این پژوهش پیمایشی از طریق نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی چند‌مرحله‌ای با تخصیص متناسب گردآوری شد. در این راستا، نسبت به انجام مصاحبه حضوری با کشاورزان استان فارس و تکمیل 251 پرسشنامه اقدام شد. روایی صوری پرسشنامه توسط چند تن از متخصصان موضوعی تأیید گردید و برای تعیین پایایی از مطالعه راهنما استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که میزان بهره‌گیری کشاورزان از راهبردهای افزاینده سازگاری و کاهنده تغییر اقلیم یکسان نبوده و راهبردهای مبتنی بر سازگاری به میزان بیشتری مورد استفاده قرار گرفته‌اند. همچنین میزان انطباق بهره‌برداران با کشاورزی اقلیم-هوشمند یکسان نمی‌باشد و بر اساس ظرفیت سازگاری و کاهش گازهای گلخانه‌ای، می‌توان کشاورزان را به سه گروه دارای انطباق کم، متوسط و زیاد با کشاورزی اقلیم-هوشمند تقسیم‌بندی نمود. بر اساس یافته‌ها، موانع فیزیکی-زیست‌محیطی، مالی، طبیعی و دانشی-اطلاعاتی، کشاورزان را از دستیابی به کشاورزی اقلیم-هوشمند بازداشته‌اند. بر مبنای یافته‌های پژوهش، توصیه‌هایی برای تحقق کشاورزی اقلیم-هوشمند ارائه شده است.